LEGITIMATIE
CKV / KUNST
Waarom zouden leerlingen in de tweede fase van het voortgezet onderwijs
aan cultuur moeten doen ? Dit is de vraag naar de legitimatie van de vakken CKV
en Kunst. Voor leerlingen is er een aparte folder die je hier
kunt vinden. Voor docenten hieronder de informatie.
In welke opzichten zijn deze
vakken belangrijk in de tweede fase ? Elliot W. Eisner* formuleerde het zo:
Ten
Lessons the Arts Teach volgens Elliot Eisner
1: The arts teach children to make good
judgments about qualitative relationships. Unlike much of the
curriculum in which correct answers and rules prevail, in the arts, it is
judgment rather than rules that prevail.
2: The arts teach children that problems can have more
than one solution and that questions can have more than one
answer.
3: The
arts celebrate multiple perspectives. One of their large lessons is that there are many ways to see and
interpret the world.
4: The
arts teach children that in complex forms of problem solving purposes are seldom fixed, but change with
circumstance and opportunity. Learning in the arts requires the ability and a
willingness to surrender to the unanticipated possibilities of the work as it
unfolds.
5: The
arts make vivid the fact that neither words in their literal form nor number
exhaust what we can know. The
limits of our language do not define the limits of our cognition.
6: The
arts teach students that small differences can have large effects. The arts traffic in subtleties.
7: The arts teach students to think through and
within a material. All art
forms employ some means through which images become real.
8: The arts help children learn to say what
cannot be said. When
children are invited to disclose what a work of art helps them feel, they must
reach into their poetic capacities to find the words that will do the job.
9: The arts enable us to have experience we can
have from no other source and
through such experience to discover the range and variety of what we are
capable of feeling.
10: The
arts’ position in the school curriculum symbolizes to the young what adults believe is important.
BRON: Eisner, E. (2002). The Arts
and the Creation of Mind. Hoofdstuk 4, ‘What the Arts Teach and How It Shows.’
(pp. 70-92). Yale University Press.
* Prof. Elliot W. Eisner is
known for his scholarship in three fields: arts education, curriculum studies,
and educational evaluation. His research interests focus on the
development of aesthetic intelligence and the use of critical methods from the
arts in studying and improving educational practice.
Waarom Culturele en
Kunstzinnige Vorming en Kunst in het voortgezet onderwijs ?
10 goede redenen
hiervoor geeft Elliot Eisner hierboven al aan en onderaan deze pagina staat eveneens
een goede legitimatie die door de NAEA geformuleerd is. In het kader van
Culturele en Kunstzinnige vorming leren leerlingen te kijken/luisteren naar
kunst en cultuur uit westerse en niet-westerse beschavingen, uit verschillende
cultuurperiodes. In het kader van de algemene ontwikkeling vormt culturele en
kunstzinnige vorming een belangrijk onderdeel.
Culturele en
kunstzinnige vorming en Kunst zijn onderdeel van algemene vorming
Culturele en
Kunstzinnige Vorming en Kunst zijn belangrijke en noodzakelijke onderdelen van
algemene vorming. Hoe groot het belang was van kunst en cultuur valt op te
maken uit de cultuurgeschiedenis van de afgelopen eeuwen in zowel de westerse
wereld als de niet-westerse wereld, bij CKV en Kunst leer je op welke manier het
verleden van belang is geweest voor ontwikkelingen in het heden. Voor de
algemene vorming is het van belang dat leerlingen op verschillende manieren hun
intelligentie ontwikkelen: niet alleen logisch-mathematische of linguïstische,
maar ook muzikale of visueel-ruimtelijke, of intra- en interpersonele
intelligentie ( naar H. Gardner's theorie). Door je bij CKV in te leven in
allerlei uitingen op het gebied van kunst en cultuur leer je andere inzichten
en vaardigheden te ontwikkelen dan je bijvoorbeeld bij wiskunde leert.
Momenteel leven we in een maatschappij waarin je dagelijks omringd wordt door
kunst en cultuur en waarin je dagelijks beslissingen neemt over wat je wel of
niet 'esthetisch' vindt. Dat is door Harry S. Broudy onder woorden gebracht in
o.a. 'a rationale for the arts as general
education' en in 'The role of imagery
in learning'. Bij CKV en Kunst leer je
eveneens je creativiteit te ontwikkelen, divergent te denken. Je leert aan de
hand van opdrachten in praktijk en theorie, hoe je creatieve- en theoretische
problemen kunt formuleren en oplossen, welke rol daarbij het proces speelt en
hoe je door meta-cognitieve vaardigheden te ontwikkelen, je eigen leerproces
kunt sturen.
Het ontwikkelen van een
open houding, ook naar andere culturen
Wat mij tot nu toe
opgevallen is aan het gedrag van leerlingen, is dat leerlingen soms in de klas
een onverschillige houding ten aanzien van kunst en cultuur aannemen, maar
wanneer je vervolgens leest, of aan de hand van werkstukken ziet, wat ze
ervaren hebben of geleerd hebben, moet er zelfs ook bij hen een open en
positieve houding naar kunst en cultuur geweest zijn. Ook lees en zie je in de
verslagen en werkstukken, dat leerlingen wel degelijk leren bij culturele en kunstzinnige vorming al hebben ze dat zelf
soms niet in de gaten (leren door doen of ervaren valt vaak buiten hun
opvatting over leren): ze ontwikkelen gaandeweg meer inzicht in kunst en
cultuur, in de beweegredenen van kunstenaars, in hun eigen 'kunst'-uitingen, in
hun eigen cultuur en subcultuur en vooral ook in creatieve
processen/creativiteit. Er ontstaat dus steeds meer een open houding, ook naar
nieuwe, andere, onbekende kunstuitingen, culturen. Deze open houding, is naar
mijn mening om nog een andere reden relevant: in een maatschappij waarin steeds
meer culturen met elkaar in aanraking komen, is het noodzakelijk om een open
houding naar de ander, naar andere culturen en ook naar nieuwe uitingen in
kunst en cultuur te ontwikkelen bij ALLE leerlingen.
Waarom zowel CKV als
Kunst ?
Om deze vraag te beantwoorden
moeten we de diverse specifieke elementen van CKV als Kunst naast elkaar zetten: daaruit blijkt
dat deze vakken steeds weer andere accenten leggen, waardoor deze vakken elkaar
aanvullen, complementair zijn. Volgens de leerlingen zelf, ontstaat er
samenhang tussen CKV en Kunst. CKV is
gericht op de beleving, ervaring van kunst en cultuur (cultuurparticipatie)
terwijl Kunst leerlingen voorbereidt op diverse vervolgopleidingen gericht op
Cultuur en Maatschappij. Kunst - cultuurgeschiedenis en vakspecifieke praktijk
en theorie - zijn kern-elementen die binnen dit profiel op zijn plaats zijn.
Leerlingen vinden dat het vak Kunst heel goed aansluit op de andere vakken van
het profiel en op de door vervolgstudies van hun keuze.
CKV : een accent op ervaring
van kunst en cultuur - het proeven.
Het vak CKV 1 is
opgenomen in het gemeenschappelijke deel en dus verplicht voor alle leerlingen.
CKV 1 is een ervaringsgericht vak, waarbij aan de hand van verschillende
thema's, een introductie gegeven wordt in de wereld van Kunst en Cultuur.
Gezien de beperkte tijd die er voor dit vak staat, betekent het in de praktijk
dat leerlingen kennismaken met, proeven van Kunst en Cultuur.
Het profiel C&M met
daarin als keuzevak: Kunst.
Kunst is een keuzevak in
het profiel Cultuur en Maatschappij. Daarnaast kunnen leerlingen Kunst ook in
het vrije deel kiezen. Leerlingen die Kunst kiezen doen dat omdat ze het vak
zien als onderdeel van hun algemene vorming maar ook kunnen ze het vak kiezen
omdat het voor vervolgopleiding / beroep nodig of nuttig is dat ze het vak
Kunst gehad hebben, daarbij is te denken aan heel veel verschillende
vervolgstudies en beroepen zoals: vormgever ( grafisch / industrieel / mode ),
architect, kunstenaar, reclame-ontwerper, fotograaf, cameraman, docent,
kunsthistoricus, conservator, kunstmanager; studies/opleidingen zoals: Kunst-
en Cultuurwetenschappen, vrijetijdswetenschappen / theaterwetenschappen,
musicologie, archeologie, het Conservatorium, de Dansacademie, de
Toneelacademie, de Kunstacademie, de PABO; - opleidingen voor arbeids-,
creatieve- of bewegingstherapie;- het werken in de reclamewereld, de
communicatie- en informatietechnologie, het toerisme, de kunst en cultuur.enz.
Kunst Algemeen (voorheen
ckv 2): algemene cultuurgeschiedenis - in de breedste zin.
Kunst Algemeen =
algemene theorie: cultuurgeschiedenis - van de beeldende kunst &
vormgeving, muziek, dans, drama . Aan de hand van 6 invalshoeken worden 6
onderwerpen bestudeerd. Het belang van het vak Kunst Algemeen : dit vak laat
leerlingen kennismaken met de belangrijkste periodes uit onze
cultuurgeschiedenis. Leerlingen leren verschillende vormen van kunst en cultuur
kennen binnen de context van een bepaalde tijd. De leerling leert in brede zin,
begrippen te hanteren die van belang zijn voor receptie en reflectie van kunst
en cultuur. Door de verschillende periodes steeds op grond van dezelfde
invalshoeken te bestuderen, leren ze verbanden te zien tussen de verschillende
periodes en tussen historische periodes en onze tijd en ook leren ze naar
andere culturen te kijken. Deze invalshoeken laten de verschillende functies
van cultuur zien. Leerlingen leren door naar voorbeelden te kijken uit de
kunsten, inzicht te ontwikkelen in kunst (in de culturele context van een
bepaalde plaats, functie of tijd) en in de complexiteit ervan. Doordat de kunst
in de context geplaatst wordt, wordt voorkomen dat er misconcepties ontstaan
over kunst.
Kunst
Beeldend/Dans/Drama of Muziek: De diepte in door vakspecifieke productie
en reflectie.
Kunst
Beeldend/Dans/Drama of Muziek bevat twee vakonderdelen: Praktijk (= muziek,
dans, drama of beeldend) en vaktheorie - behorend bij de gekozen discipline.
Leerlingen kiezen voor één discipline en leren over deze discipline aan de hand
van het vormgeven in, -en het reflecteren over, deze discipline. De onderdelen
praktijk en vaktheorie kunnen aan de hand van opdrachten of thema's met elkaar
verbonden worden. Ook wordt de algemene theorie van Kunst Algemeen wel aan de
thema's van Kunst Beeldend/Dans/Drama of Muziek verbonden, waardoor een grote
mate van samenhang voor leerlingen kan ontstaan. Leerlingen analyseren beelden,
muziek, dans, drama van kunstenaars en daarmee leren ze hoe ze zelf met een van
deze kunstvormen kunnen werken en aan de hand daarvan hun creativiteit kunnen ontwikkelen. Leerlingen
leren vakspecifieke vaardigheden, kennis, begrippen aan de hand van productie
en reflectie binnen een of meerdere gekozen kunstdisciplines. Dat zijn die kunstdisciplines
die de school kan aanbieden.
Internationale
ontwikkelingen in kunst en onderwijs in de kunstvakken
Op een internationale
conferentie over onderwijs in de kunstvakken ( nov. 99 - New York), heb ik
gemerkt dat het de vakken CKV en Kunst aansluiten bij de nieuwste
ontwikkelingen die er gaande zijn op het gebied van culturele en kunstzinnige
vorming in diverse andere Europese en niet-Europese landen. Dat is geen toeval:
in de actuele ontwikkelingen in de kunsten zie je steeds meer multi- en inter-disciplinaire
vormen van kunst. Deze interdisciplinaire kunstvormen worden in toenemende mate
theoretisch geïnterpreteerd en geanalyseerd door onder andere kunstcritici,
kunsttheoretici die refereren een breed scala van theorie: van de kunstgeschiedenis,
tot de psychologie, sociologie, culturele antropologie, filosofie enz. Mede
daarom is er binnen het profiel Cultuur en Maatschappij, in de vakken CKV en
Kunst sprake van een sterk accent op zowel theorie als praktijk, als op
productie en reflectie.
CKV en Kunst.
Dat culturele en
kunstzinnige vorming en Kunst, zijn beide belangrijk in het kader van algemene
vorming in onze tijd, en dat de vakken CKV - met een accent op ervaring
-; Kunst Algemeen - cultuurtheorie in de breedste zin - en Kunst
Beeldend/Dans/Drama of Muziek - verdieping vanuit een discipline -
daarom alledrie binnen de tweede fase aanwezig moeten zijn, mag duidelijk zijn.
December 2007 - ©
Marie-Thérèse van de Kamp.
Deze legitimatie/vakvisie is gebaseerd op onderstaande literatuur:
·
Broudy, H.S. (1987) The Role of Imagery in Learning. The
Getty Institute. Los Angeles.
·
Ebbens,
S., & Ettekoven, S. (2005) Actief
Leren. Tweede druk. Groningen.
·
Efland, A.D. (2002) Art and Cognition. Integrating the Visual
Arts in The Curriculum. New York
·
Eisner, E.W. (2002) The Arts and the Creation of Mind. New
Haven
·
Gardner, H. (1983) Frames of Mind. The theory of multiple
intelligences. New York.
·
Gardner, H. (1990) Art Education and Human Development. The
Getty Institute. Los Angeles.
·
Gardner, H. (2006) Five Minds for the Future. Boston.
·
Haanstra,
F. (2001) De Hollandse Schoolkunst.
Mogelijkheden en beperkingen van authentieke kunsteducatie. Utrecht.
·
Hargreaves,
D. (1995). Kunstzinnig onderwijs. Een vak
op zich. Naar een andere visie op kunsteducatie.
·
Langer, Ellen J. (1997). The Power of Mindful Learning. Da Capo
Press, Cambridge.
·
Runco,
Marc. A. Creativity. (2007) Theories and Themes: research, development
and practice. Elsevier Academic Press. Burlington MA.
·
Sawyer,
R.Keith. (2006). Explaining Creativity. The
Science of Human Innovation. Oxford University Press, New York.
·
Vermunt, J.D, N. Verloop. (1999) Congruence and friction
between learning and teaching. Learning
and Instruction.
·
Winner,
E., L. Hetland. (2000) The Arts and
Academic Improvement: What the Evidence Shows. Samenvattingen: http://www.nd.gov/arts/arts_ed/naea_pdf/HarvardT.pdf
en
http://www.pz.harvard.edu/Research/Reap/REAPExecSum.htm
.
Uit onderzoek van Ellen Winner en Lois
Hetland blijkt het volgende: (zie ook dit overzicht)
Art for our sake - Why do we teach the arts in schools?
School arts classes matter more than ever - but not
for the reasons you think By Ellen Winner and Lois
Hetland. September, 2007 (gepubliceerd in 2008 in The Boston Globe http://www.boston.com/news/globe/ideas/articles/2007/09/02/art_for_our_sake/
)
In an educational system
strapped for money and increasingly ruled by standardized tests, arts courses
can seem almost a needless extravagance, and the arts are being cut back at
schools across the country. (…) We found that arts programs teach a specific set of thinking skills rarely addressed
elsewhere in the curriculum. (…)The
implications are broad, not just for schools but for society. As schools
cut time for the arts, they may be losing their ability to produce not just the
artistic creators of the future, but innovative leaders who improve the world
they inherit.
(…) Many
life skills not measured by tests just don't get taught. It seems plausible to
imagine that art classes might help fill the gap by encouraging different kinds
of thinking, but there has been remarkably little careful study of what skills
and modes of thinking the arts actually teach.(…) What we found in our analysis
should worry parents and teachers facing cutbacks in school arts programs.
While students in art classes learn techniques specific to art, such as how to
draw, how to mix paint, or how to center a pot, they're also taught a remarkable array of mental habits not emphasized
elsewhere in school.(…) Such skills
include visual-spatial abilities, reflection, self-criticism, and the
willingness to experiment and learn from mistakes. All are important to
numerous careers.(…)
In our
analysis, we identified eight “studio
habits of mind" that arts classes taught, including the development of artistic craft. Each of these stood out from testable skills taught elsewhere in
school. (…) One of these habits was persistence:
Students worked on projects over sustained periods of time and were expected to
find meaningful problems and persevere through frustration. Another was expression: Students were urged
to move beyond technical skill to create works rich in emotion, atmosphere, and
their own personal voice or vision. A third was making clear connections between schoolwork and the world outside
the classroom: Students were taught to see their projects as part of
the larger art world, past and present. (…) In this way students could see the parallels
between their art and professional work.
(…) Each of these habits clearly has a role in life and
learning, but we were particularly struck by the potentially broad value of four other kinds of thinking
being taught in the art classes we documented: observing, envisioning,
innovating through exploration, and reflective self-evaluation.
(…)The first thing we noticed was that
visual arts students are trained to look, a task far more complex than
one might think. Seeing is framed by
expectation, and expectation often gets in the way of perceiving the world
accurately.(…) Observational drawing requires breaking away from
stereotypes and seeing accurately and directly. We saw students pushed to
notice what they might not have seen before.(…)Seeing
clearly by looking past one's preconceptions is central to a variety of
professions. (…) Another pattern of thought we saw being cultivated in art
classes is envisioning - forming
mental images internally and using them to guide actions and solve problems.(…)
Like observing, envisioning is a skill with payoffs far beyond the art world.
(…)The inventor - the envisioner par excellence - must dream up ideas to be
turned into real solutions. Envisioning is important in everyday life as well.
(…) We also found innovation to be a
central skill in art classes. Art classes place a high value on breaking
the mold. Teachers encourage students to innovate
through exploration - to experiment, take risks, and just muck around
and see what can be learned.
Finally, many people don't think of art class as a
place where reflection is
central, but instead as a place where students take a break from thinking. But art-making is nonverbal thinking, and
verbal thinking (often public and spoken) is a focal activity of arts
classes.(...)Though we both have a long history in arts education, we were startled
to find such systematic emphasis on thinking and perception in the art classes
we studied. In contrast to the
reputation of the arts as mainly about expressive craft, we found that teachers
talked about decisions, choices, and understanding far more than they talked
about feelings.(…) We don't need the arts in our schools to raise
mathematical and verbal skills - we already target these in math and language
arts. We need the arts because in addition to introducing students to aesthetic
appreciation, they teach other modes of thinking we value.(…) For students living in a rapidly changing
world, the arts teach vital modes of seeing, imagining, inventing,
and thinking. If our primary demand of students is that they recall
established facts, the children we educate today will find themselves
ill-equipped to deal with problems like global warming, terrorism, and
pandemics.(…)Those who have learned the
lessons of the arts, however - how to see new patterns, how to learn from
mistakes, and how to envision solutions - are the ones likely to come up with
the novel answers needed most for the future.
Ellen Winner is a professor
of psychology at Boston College. Lois Hetland is an associate professor of art education
at the Massachusetts College of Art. Both are also researchers at Project Zero
at the Harvard Graduate School of Education.
Tot slot: Op http://www.naea-reston.org/whyart.html wordt het belang van kunstvakken in het
onderwijs door de Amerikaanse National Art Education Association (NAEA) als
volgt geformuleerd:
Why Art Education?
What does art
education do for the individual and for society? Why do we teach art? How does
art contribute to education at all levels? There are many good answers to these
questions, but three stand out as crucial in today’s social and economic
climate. We believe that art—and therefore art education—means three things
that everyone wants and needs.
Art Means Work
Beyond the qualities of creativity,
self-expression, and communication, art is a type of work. This is what art has
been from the beginning. This is what art is from childhood to old age. Through
art, our students learn the meaning of joy of work—work done to the best of
one’s ability, for its own sake, for the satisfaction of a job well done. There
is a desperate need in our society for a revival of the idea of good work: work
for personal fulfillment; work for social recognition; work for economic
development. Work is one of the noblest expressions of the human spirit, and
art is the visible evidence of work carried to the highest possible level.
Today we hear much about productivity and workmanship. Both of these ideals are
strengthened each time we commit ourselves to the endeavor of art. We are
dedicated to the idea that art is the best way for every young person to learn
the value of work.
Art Means Language
Art is a language of visual images that
everyone must learn to read. In art classes, we make visual images, and we
study images. Increasingly, these images affect our needs, our daily behavior,
our hopes, our opinions, and our ultimate ideals. That is why the individual
who cannot understand or read images is incompletely educated. Complete
literacy includes the ability to understand, respond to, and talk about visual
images. Therefore, to carry out its total mission, art education stimulates
language—spoken and written—about visual images. As art teachers we work
continuously on the development of critical skills. This is our way of
encouraging linguistic skills. By teaching pupils to describe, analyze, and
interpret visual images, we enhance their powers of verbal expression. That is
no educational frill.
Art Means Values
You cannot touch art without touching
values: values about home and family, work and play, the individual and
society, nature and the environment, war and peace, beauty and ugliness,
violence and love. The great art of the past and the present deals with these
durable human concerns. As art teachers we do not indoctrinate. But when we
study the art of many lands and peoples, we expose our students to the
expression of a wide range of human values and concerns. We sensitize students
to the fact that values shape all human efforts, and that visual images can
affect their personal value choices. All of them should be given the
opportunity to see how art can express the highest aspirations of the human
spirit. From that foundation we believe they will be in a better position to
choose what is right and good.
home bronnensuggesties voor ckv en
Kunst literatuursuggesties voor ckv
en Kunst