OPDRACHT: ANTI-RECLAME voor CKV, Beeldende Vormgeving of Kunst Beeldend (bovenbouw)

In het blad KUNSTZONE, 7^e jaargang JANUARI 2008, nr 1, kunt u de opdracht (ANTI-)RECLAME in de massacultuur lezen (concept: Wouter Hädicke, Marie-Thérèse van de Kamp).

Daarbij hoort een docentenhandleiding, die vindt u hieronder:

Docentenhandleiding.

Het betreft een lessenreeks van ongeveer 8 tot 10 lesuren van 100 minuten.

De lessenreeks is het meest geschikt voor leerlingen in de bovenbouw, maar zou in aangepaste vorm ook in de onderbouw uitgevoerd kunnen worden.

Motivatie:

In onze huidige maatschappij staan de (beeld)media dagelijks centraal in de levens van leerlingen: zij worden overladen met beelden via televisie, internet en mobiele telefoons. Reclame wordt daarin vaak op geraffineerde wijze verpakt in allerlei programma’s en de vraag is of leerlingen in staat zijn deze media(technieken) voldoende kritisch te beschouwen. Beelden worden in reclame ingezet om producten en idealen te verkopen, maar heeft de huidige einstein-generatie inzicht in reclame om de effecten ervan goed te doorgronden ? Deze les is ontstaan door een idee hiervoor van een toenmalige LIO-stage-student, Wouter Hädicke. Hij kwam met het idee voor een opdracht waarin anti-reclame centraal stond. Dit idee is in de loop van de afgelopen jaren door Marie-Thérèse van de Kamp verder uitgewerkt tot onderstaand lesvoorbeeld.

Doelstelling van de opdracht:

· Leerlingen leren werken met de beeldende aspecten van ICT/nieuwe media.

· Leerlingen vaardigheden met betrekking tot communicatie in beelden leren

· Leerlingen vaardigheden met betrekking tot de technische aspecten van nieuwe media leren

· Leerlingen leren media-bewust te worden (door reclamebeelden te analyseren en het concept daarachter te achterhalen)

· Leerlingen leren over de kunst- en cultuurhistorische context van reclame

· Leerlingen leren kritisch en zelfstandig te denken

· Leerlingen leren innovatief te denken en creatief te denken & creatief probleemoplossend te denken

· Leerlingen leren een anti-reclame uit te werken met behulp van nieuwe media.

Evaluatiecriteria:

Proces:

- De leerling laat voldoende/goed niveau zien in het onderzoek (voorstudies, analyses)

- De leerling laat inventiviteit zien in het proces en product

- De leerling laat zien dat hij/zij modellen kan hanteren (leren van anderen: reclamemakers, anti-reclamemakers; andere leerlingen)

- De leerling kan kritisch reflecteren op het eigen werk en eigen proces (in het logboek)

Product:

- De leerling heeft 3 reclames visueel geanalyseerd met behulp van een beeldanalyse-model zoals dat van KPC (vorm, inhoud en functie)

- De leerling laat in zijn werk (logboek) voldoende inzicht zien in reclameconcepten

- De beeldende kwaliteiten/ vormgeving van de anti-reclame opdracht is voldoende/goed

- De technische kwaliteit van de anti-reclame opdracht is voldoende/goed

- De eindpresentatie is van een voldoende/goed niveau

- Het concept van de anti-reclame opdracht is voldoende/goed uitgewerkt

Inleiding van de opdracht (theoretisch kader):

1: De geschiedenis van de reclame

Via internet zijn verschillende sites te vinden, waardoor leerlingen een korte introductie krijgen over de geschiedenis van de reclame.

http://mediatheek.thinkquest.nl/~llb071/geschiedenis.htm een hele korte introductie over reclame op een website van thinkquest

http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/infoblok.jsp?infoblok=925348 veel over reclame in de massacultuur op schooltv.nl

http://geschiedenis.vpro.nl/dossiers/32447905/ VPRO’s dossier reclame geschiedenis

Een leuk verslag over reclame door een leerling gemaakt is te vinden op: http://scholieren.samenvattingen.com/documenten/show/4440156/

2: Reclame en de massacultuur

En om bewegende reclames te bekijken kun je natuurlijk niet om de ‘Even Apeldoorn Bellen’ commercials heen: http://www.centraalbeheer.nl/cbi/cb/corporate/fun/commercials.jsp

Een enorm archief met reclamebeelden kun je vinden op: http://adsoftheworld.com/

Uitgeverij Taschen heeft twee boeken over reclame uitgegeven: Advertising now!Print. en Advertising now! Online. Beide boeken zijn nagenoeg overal te koop in boekhandels en via internetboekhandels.

Verder is er op internet veel informatie te vinden over reclamebureau’s: Saatchi&Saatchi; KesselsKramer; over beroemde reclamefotografen: Olivero Toscani, David LaChapelle, Erwin Olaf en over reclamecampagne’s van bijvoorbeeld Diesel of van SIRE. Een interessant artikel is te lezen in: NRC handelsblad, 14-11-2007: de keiharde kracht van beeldtaal, door E.Dorren, over de tentoonstelling in het museum voor communicatie www.muscom.nl

3: Anti-reclame

Anti-reclame wordt gemaakt door Adbusters, kijk maar eens op: https://secure.adbusters.org/orders/ zij zijn vooral heel beroemd geworden met hun I-raq reclame waarin de beeldtaal van de I-pod overgenomen wordt om heel duidelijk anti-reclame voor de irak oorlog te maken.

Bovenstaande informatie kan zowel klassikaal frontaal door de docent (via een powerpointpresentatie) gegeven worden of via een webopdracht door de leerlingen (in groepjes) uitgewerkt worden.

Aanwijzingen voor leerlingen over het beeldende proces:

HET CREATIEVE PROCES

Het creatieve proces: voorbereiden

FASE1: Brainstormen over onderwerp = divergent denken & actief zoeken & analyseren wat je probleemstelling is.

In tijdschriften & kranten & tv, In boeken in de kast (info over kunstenaars)

en eigenlijk overal: ook in je eigen omgeving veel ideeën noteren in je logboek (ook tussentijds dus niet alleen in de lessen )

Het creatieve proces: je eigen maken van het probleem + uitbroeden

FASE 2: Alle mogelijke ontwerpideeën op papier zetten: schrijven, tekenen, collages maken enz. enz. Op inspiratie moet je niet wachten, maar je moet die actief zoeken.

In deze fase van het proces moet je gemotiveerd zijn.

Dit is een heel belangrijke fase in het creatieve proces

Je moet minstens 10 uitgewerkte ontwerpplannen hebben in je logboek bij de tussentijdse beoordeling.

Het creatieve proces: inzicht

FASE 3: Van de 10 ideeën, kies je de 3 beste ideeën die je verder gaat onderzoeken. Daarvoor ga je snelle schetsen maken (voor de vorm) je gaat proeven doen voor materiaal/constructie/ techniek en kleur (niet arbeidsintensief maar snelle proeven)

Je blijft kijken naar wat er uit je handen komt

Je blijft denken over de beste manier om het idee te visualiseren - noteren in je logboek!!!

Je blijft zoeken naar nieuwe ideeën of invalshoeken die je op zou kunnen nemen in je ontwerp.

Het creatieve proces: verificatie en elaboratie

FASE 4: Dan stel je vast wat het beste ontwerp is: aan welke eisen moest het ontwerp voldoen en je bepaalt of dit ook echt het beste ontwerp is dat je kunt maken of dat er toch nog verbeteringen in moeten komen.

Het beste ontwerp ga je verder uitwerken. Dit kost veel tijd, zorg dat je nu een goede planning maakt waarin je tegenvallers opneemt.

Neem extra tijd om alles goed af te werken en om het goed te presenteren