SUBDOMEIN 2: HOFCULTUUR
Invalshoek 2 - Kunst en
esthetica:
Schoonheid als eenheid van delen, maat, verhouding,
symmetrie, orde.
Probleemstelling:
Welke rol speelden de
ideeën van Vitruvius in de verschillende kunsten
Onderzoeksvragen:
2.1: Geef aan de hand
van voorbeelden aan op welke manier de "Gulden Snede"
van invloed was.
2.2: Geef aan op welke
manier de "Gulden snede" van invloed was / toegepast werd
binnen de architectuur,
beeldhouwkunst, schilderkunst van de Renaissance.
Trefwoorden:
Gulden snede,
fibonacci-reeks, symmetrie, geometrie, propotieleer
Klassieke theorieën over schoonheid: Plato -
Aristoteles - Plotinus ( neo- platonisme). Werkelijkheid en ideaal ( fysica -
metafysica ). Alberti - Vasari - Bellori.
Probleemstelling:
Welke standpunten namen
Alberti, Vasari en Ficino in ten aanzien van de opvattingen van Plato -
Aristoteles en Plotinus.
Onderzoeksvragen:
2.4: Plato en
Aristoteles hebben ieder een zeer uitgesproken visie op de hen omringende
wereld. Wat is het belangrijkste verschil tussen beide visies.
2.5: Geef aan door welke
theorieën de volgende architecten/kunstenaars beinvloed zijn, en onderbouw je
antwoord met argumenten / of: leg uit waaraan je dat kunt zien: Michelangelo -
Alberti - Rafaël - Dürer - Leonardo da Vinci ( enz.)
2.6: Toon aan de hand
van één concreet kunstwerk aan, of het meer platonisch of Artistotelisch is (
Ideëel tegenover realistisch)
2.7: Welke rol speelden
theorieën over schoonheid in de kunsten ?
Stellingen:
Stelling I: ( Plato) Men
wil de goddelijke, ideëele wereld weer te geven in de kunst.
Stelling II: (
Aristoteles) Men gaat uit van de
werkelijkheid.
Stelling III: (
Plotinus) Men zoekt een balans tussen de goddelijke, ideële wereld en de
werkelijkheid.
Ontwikkelingen in de muziek: prima seconda
prattica, akkoordbegrip.
Probleemstelling:
Welke ontwikkelingen in
de muziek zijn er in gang gezet door Monteverdi ?
Onderzoeksvragen:
2.8: Zoek een voorbeeld
van prima prattica en van seconda prattica.
2.9: Leg uit waarom
Monteverdi de begrippen prima prattica en de seconda prattica introduceerde.
Commedia dell'arte: eenheid van persoon en rol
Probleemstelling:
Waarom ging men in de
ontwikkeling van de Commedia dell'arte steeds meer over naar een eenheid van
persoon en rol ?
Onderzoeksvragen:
2.10: Welke rol speelde
de improvisatie bij de Commedia dell'arte
2.11: Verklaar waarom de
stereotiepe rollen in de Commedia dell'arte zo succesvol waren.
2.12: Welke figuren uit
de commedia dell'arte kom je tegenwoordig nog tegen (in film/ theater / op tv)
? en beargumenteer je antwoord.
2.13: Kun je enkele
"moderne" types noemen die lijken op de commedia dell'arte types?
Trefwoorden:
improvisatie;
volksvermaak; komedie; identificatie
Retorica en affectenleer:
Probleemstelling:
Waarom maakten
kunstenaars gebruik van de retorica en de affectenleer ?
Onderzoeksvragen:
2.14: Zoek drie
voorbeelden uit de beeldende kunst / muziek / theater / dans, waarin er sprake
is van retoriek /overtuigingskracht door: a) het publiek met logische
argumenten te overtuigen b) het publiek emotioneel te bewegen ; c) door het
publiek te vermaken.
2.15: Kies drie
muziekfragmenten van Monteverdi uit waarbij je aangeeft welk gemoedstoestanden
ermee beoogd zijn.
Trefwoorden:
retoriek - retorica;
affectenleer - gemoedstoestanden;
Natuur: wetten van de (goddelijke) natuur gezocht,
'schone natuur'
Probleemstelling:
Waarom zochten
kunstenaars naar wetten in de natuur ?
Onderzoeksvragen:
2.16: Beschrijf ( twee)
verschillende manieren waarop men in de schilderkunst / beeldhouwkunst /
architectuur naar de wetten van de natuur zocht.
2.17: Beschrijf aan de
hand van een serie schetsen van mensfiguren, gemaakt door Dürer, hoe deze
kunstenaar naar de wetten van de natuur zocht ( beschrijf welke ideeën hij
daarover had / welke ontwikkeling hij heeft doorgemaakt).
Trefwoorden:
fibonacci-reeks;
Vitruvius
Originaliteit: inventiviteit binnen de bestaande
kaders ( van proportie / maat enz.)
Probleemstelling:
Op welke manieren
zochten kunstenaars naar inventiviteit binnen de bestaande kaders ?
Onderzoeksvragen:
2.18: Op welke manieren
speelde maatvoering/geometrie een rol binnen de kunsten ( noem voorbeelden uit
de muziek; de dans; de beeldende kunst en beargumenteer dit.)
2.19:Op welke manieren
kwam men toch tot nieuwe vormen binnen: de Gulden Snede / menselijke proportie
/ de horizontale of geometrische dans / de Suite (Geef van elk een voorbeeld)
Trefwoorden:
proportieleer; gulden
snede; geometrische vormen; klassieke vormen
Bronnenteksten:
© M.T. v.d. Kamp - 1999