Onderwerp: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw

Accenten binnen het onderwerp:

• architectuur - systeembouw, vorm en functionaliteit;

• futurisme;

• Schönberg in verband met expressionisme en seriële muziek; Strawinsky en antiromantische

tendensen; Satie;

• naar abstractie in de beeldende kunst;

• Ballets Russes;

• kostuumontwerpen van Popova, Stepanova;

• expressionistische dans;

• jazz;

• film/theater en verwerping van 'realisme' (Eisenstein, Brecht);

• verzamelingen: collectie museum Kröller-Müller, volkenkundige musea, volksmuziek (Bartók).

Specificaties van het onderwerp vanuit domein B invalshoeken voor reflectie:

Kunst en religie, levensbeschouwing

· Visies op geschiedenis: breuk met het verleden.

· Utopieën van nieuwe tijd: kunst is baanbreker voor die nieuwe tijd; kunst wil maatschappij

veranderen.

· Kunst heeft op zich geestelijke waarde (democratisering van de kunst als gedachte), zeker

· abstractie, en universele betekenis (heeft geen verhalen, verwijzingen nodig).

· Voorbeelden zijn ondergeschikt aan vormgeving en onderzoek.

Kunst en esthetica

· Van het materiële naar het geestelijke: verwerping natuurgetrouwheid; vorm, verhouding (De Stijl).

· Expressietheorieën; vervreemding; emancipatie van de dissonant (Kandinsky, Brecht).

· Morele aspecten van verwerpen van decoratie (form follows function; Loos).

· Definiëren van specifieke grondslagen van elke kunstdiscipline; bij muziek en dans meer op de

voorgrond treden van het ritme.

· Natuur: de structuur achter de zichtbare natuur.

· Originaliteit: samen met een groep gelijkgestemden het nieuwe brengen.

Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht

· Opleiding: andere dan traditionele academies zijn nodig met een onderzoekende, experimentele

houding (Bauhaus); zelfstandige gezelschappen (dans, drama, muziek).

· Opdrachtgevers: waarderen en steunen de onafhankelijkheid van kunstenaars en hun zoeken

naar nieuwe mogelijkheden.

· Maatschappelijke organisatie: 'breukvlak': oude en nieuwe maatschappelijke vormen botsen;

nationalisme versus internationalisme; socialisme.

· Verzamelingen: kunstgalerieën; individuen, naar eigen smaak (de staat verzamelt oude kunst).

Kunst en vermaak

· Film als amusement, theatershows.

· Amusementsideeën van muziek.

Kunst, wetenschap en techniek

· Kunst probeert de werkwijze van wetenschap te hanteren: grondslagenonderzoek; muzikale

bronnen (partituren); kunst als 'laboratorium' (Bauhaus); onderzoek nieuwe materialen en hun

eigenschappen; uitbreiding begrip klankkleur.

Kunst intercultureel

· Onderzoek volksmuziek (Bartók).

· Maskers en beelden uit Afrika en Oceanië.

· Jazz.

· Niet-Europese invloeden op Picasso, Matisse en Kirchner.

· Exotische aspecten van Ballets Russes.

· Theater: oosterse invloeden.