Geëngageerde kunst : durf te dromen...maak het waar!

 

Kunst kan dienen ter vermaak. Maar kunst kan ook allerlei kwesties aan de kaak stellen. Kunstenaars in de cultuur van het moderne, wilden vooral een nieuwe maatschappij maken, zij wilden een utopie creëren. In de tweede helft van de twintigste eeuw was kunst vooral een consumptieartikel of vermaaksproduct in de massacultuur. Toch werd er ook in de tweede helft van de twintigste eeuw nog steeds kunst gemaakt waarmee de kunstenaar een politieke of sociaal-maatschappelijke kwestie aan de kaak wilde stellen. In het nieuwe millennium zie je dat kunstenaars onder invloed van de huidige maatschappelijke en politieke ontwikkelingen, hun maatschappelijke verantwoordelijkheid oppakken en kunst maken die deze betrokkenheid toont. Daarbij ontstaan kunstwerken waarin het concept (een ideaal) gevisualiseerd wordt; soms is dat een utopie soms is het gericht op de alledaagse realiteit.  Kijk naar wat Severn Suzuki in 1992 al zei tegen de wereldleiders.  

 

Anno 2007 zie je dat veel kunstenaars een bedoeling hebben met hun werk, zij willen niet meer los van de maatschappij mooie dingen maken of vermaak bieden, maar zij willen iets veranderen of verbeteren. Dat soort kunst noem je geëngageerde kunst, dat is kunst waarin er een grote betrokkenheid is met sociaal-maatschappelijke of politieke onderwerpen. 

 

In het nieuwe millennium, zijn ter verbetering van de geglobaliseerde wereld, de millennium doelen geformuleerd. Dat zijn deze doelen:

 

  1. De armoede halveren en minder mensen honger
  2. Iedereen naar school
  3. Mannen en vrouwen gelijkwaardig
  4. Minder kindersterfte
  5. Verbeteren van de gezondheid van moeders
  6. Bestrijden van hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes
  7. Bescherming van het mileu, iedereen schoon drinkwater en minder mensen in sloppenwijken
  8. Toegang tot betaalbare medicijnen, een eerlijk handelssysteem, minder schulden voor ontwikkelingslanden

http://www.millenniumdoelen.nl/page.php?page=1&menu=1

 

Aan jou de vraag om een keuze te maken uit één van de onderstaande onderwerpen:

 

 

KIJK NAAR DEZE KUNSTENAARS:

 

Johan Söderberg: en zijn film The Planet http://www.soderberg.tv/   en: http://www.forskning.se/planeten/index.html?lang=eng

Doris Salcedo met haar werk Shibboleth  in Tate Modern http://www.tate.org.uk/modern/exhibitions/dorissalcedo/default.shtm en een goed artikel uit de NRC: http://www.nrc.nl/kunst/article785267.ece/Kunst_splijt_museum

Thomas Hirschhorn: http://www.tussentaalenbeeld.nl/A18.htm

Edward Burtynsky: www.edwardburtynsky.com  op youtube: http://www.youtube.com/watch?v=KZiKBKnesnU  een film van Burtynsky is: Manufactured Landscapes en is te koop bij www.vanleest.nl  http://www.dvdinfo.be/bespreking.php?id=3985

Marlene Dumas: Man Kind reeks werken tentoongesteld bij galerie Paul Andriesse (afbeelding te vinden via: http://www.centraalmuseum.nl/page.ocl?pageid=13&version=&mode= )

Banksy: www.banksy.co.uk

Mark Bijl: http://www.vpro.nl/programma/ram/afleveringen/17943619/items/17361242/

Peter Kennard & Cat Piction Phillips : http://www.amilasart.com/fine-art-agents-london-uk/index.asp?id=2&prodid=19&showcontactform=false  en www.peterkennard.com

 

En deze site:

http://www.affichepolitique-mons.com/

 

Achtergrondteksten:

 

Het gemis is groot

 

“Het gemis is groot: de verantwoordelijkheid van kunstenaars in barre tijden. Behalve een oranje polsbandje hebben Nederlanders geen duurzame symbolen die het kunnen opnemen tegen de symboliek van de terreur. De kunst zou uitkomst moeten bieden, bijvoorbeeld door de verbeelding van respect voor de menselijke waardigheid. De kunst van fascisten en communisten wist het wel, maar de ideale mens is met de ideologieën begraven – gelukkig maar. Wij tobben nu over de inhoud van de waarden en ook de kunst wordt een teveel aan zelfreflectie verweten. Maar juist door individuele acties als het tentoonstellen van een verguld neppistool blijkt dat kunst niet slordig met haar vrijheid om kan gaan. Ze is, zonder dat ze het in de gaten heeft gehad, van symbool van totale vrijheid een maatschappelijke factor geworden die op haar eigen verantwoordelijkheden kan worden aangesproken.”

 

Anna Tilroe
In: NRC Handelsblad, 17-12-2004

 

Relational Aesthetics

 

Relational (Art) is: "a set of artistic practices which take as their theoretical and practical point of departure the whole of human relations and their social context, rather than an independent and private space." (Bourriaud, 2002 trans.) In relational art, the artist is no longer at the centre. They kick-start a question, frame a point of consideration, or highlight an everyday moment. And then, they wait. They wait for a response from the random stranger, the passerby, Moreover, today’s relational art emerges from the profound and ever-changing impact of media technologies. Technologies capable of sending us into spaces that are inhabited by anonymous, disembodied others—the good, bad, and ugly—but who we can nevertheless relate to through this technology. Whether relational artists are high tech or low tech, what Bourriaud insists they have in common is the desire and intention to relate across the artificiality of time and space whether physical, social or institutional space. Summarised as 'relational art,' gives a new interpretation of the aesthetic object. The object is no longer materially or conceptually defined, but relationally...”

 

Review of: Nicholas Bourriaud’s Relational Aesthetics. http://mobilebox.typepad.com/review/2007/11/relational-aest.html

 

FOR EVIDENCE OF ART'S recent love affair with "interactivity" and "connectivity," one need look no further than the pair of digital art surveys currently playing at the Whitney Museum of American Art and the San Francisco Museum of Modern Art. For less literal proof, however, one might consider the recent appointment of Nicolas Bourriaud as codirector, with Jerome Sans, of the newly created Palais de Tokyo contemporary art center in Paris. As a young critic in the '90s, Bourriaud offered one of the earliest readings of the emergent metaphors of artistic production engendered by information culture. The name he coined for his ideas--"relational aesthetics"--would become the title of his first book of criticism in 1997 and one of the more frequently heard catchphrases, at least in Europe, when it came to the practices of artists like Rirkrit Tiravanija, Philippe Parreno, Liam Gillick, Pierre Huyghe, Maurizio Cattelan, and Vanessa Beecroft, all of whom were included in Bourriaud's 1996 exhibition "Traffic" at th e capcMusee d'Art Contemporain in Bordeaux. “

Public Relations – Nicholas Bourriaud interview. Art Forum, april 2001, Bennett Simpson http://findarticles.com/p/articles/mi_m0268/is_8_39/ai_75830815

 

Artikel NRC: In ons geheugen schuilt een beeldbank vol geweld

 

“Kan het actueler ? Terwijl media en politiek momenteel steeds verbanden leggen tussen islam en geweld, brengt een tentoonstelling in het Odapark alle grote wereldgodsdiensten met geweld in verband. Dit vierde deel van de tentoonstellingsreeks Rock my Religion heet Love is the only shelter en gaat volgens de samenstellers over het spanningsveld tussen verdraagzaamheid en geweld. Maar verdraagzaamheid komt er nauwelijks in voor. Wapens des te meer.”

 

Sandra Smets in NRC-Handelsblad, 19-12-2007 Tentoonstelling Love is the only Shelter, t/m 1 februari 2008 in het Odapark, Merseloseweg 117, Venray. Di-zo 11-17u. Inl.: 0478-513690 en www.odapark.nl

 

Artikel NRC: Bekende koppen met onvermoede lagen. Dumas hekelt gemakzuchtig kijken.

 

“Eigenlijk lijken ze allemaal bekend, de acht geschilderde koppen die de hoofdmoot vormen van Marlene Dumas nieuwe tentoonstelling bij galerie Paul Andriesse. Allemaal mediterraan uitziende mannen. Eén herken je onmiddellijk: Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh. Zijn portret verschilt nauwelijks van de foto die we de afgelopen jaren honderden keren in de media hebben gezien, het kalende hoofd, de schuwe blik, het pluizige baardje. Hoogstens heeft Dumas de schuwheid nog aangezet door het grijs rond zijn ogen wat wateriger te maken. Verder is het portret zo bekend dat je bijna ergernis voelt. Dit komt wel heel dicht bij het simpelweg naschilderen van fotos. Is dat alles wat ze wil?  Maar al snel komt de twijfel, zoals meestal bij Dumas.”

 

Hans den Hartog Jager in NRC handelsblad, 26-10-2006

 

Artikel NRC: De zuivere schoonheid van afval.

 

De melancholieke industriële fotografie van Edward Burtynsky. Edward Burtynsky fotografeerde het vervormde gezicht van de aarde. Olievelden, scheepssloperijen, vervuilde rivieren, verlaten mijnen – Burtynsky is de eerste die zich waardevrij op de zuivere schoonheid hiervan heeft toegelegd. Op het strand van Chittagong in Bangladesh worden grote zeeschepengesloopt. Iedere ochtend verschijnen daar omstreeks 25.000 arbeiders methun snijbranders, voorhamers, koevoeten. Ze hebben geen bouwtekeningen,geen hijskranen. De roestige zeekastelen worden min of meer op goed gelukgefragmentariseerd. Dat is gevaarlijk werk. Het inwendige bevat giftigedampen, van tijd tot tijd valt onverwacht een tonnen wegend brok staal inde modder. Maar het geheel is ook een spektakel van ondergang, met eenindrukwekkende schoonheid van vormen en kleuren. Een schip op het strandis altijd al veel groter dan je denkt. Scheepsrompen in staat vanontbinding behouden hun reuzenformaat. Ze hebben hun eigen triestheid, huntragiek van de ondergang. Deze esthetische kant is vastgelegd door deCanadees Edward Burtynsky. In het Brooklyn Museum of Art is op het ogenblikeen tentoonstelling van zijn werk, Manufactured Landscapes, foto's met deafmetingen van een flink schilderij; een meter bij tachtig centimeter opz'n minst, schat ik.”

 

H.J.A. Hofland in NRC-handelsblad, 16-12-2005 (een tentoonstelling van Burtynsky is momenteel te zien, tot 6 januari, in Helmond: http://www.museumjaarkaart.nl/MUSEUMnl/handler.cfm?event=tentoonstelling&id=581C955E-87BF-4DB7-8BE5-6629E429B30D 

 

 

Tussen kunst en de maatschappij, Engagement van nu, meer dan ooit over de grens.

 

“Het is er weer. Het zoemt door de gangen van musea en in de hallen van galeries en filmzalen, het staat in de koppen van recensies in kranten en artikelen in de kunsttijdschriften, het wordt in slogans gedropt op festivals en uitgeroepen door curatoren op de grote biënnales waar elk hoekje politiek uitademt: er is weer engagement in de kunst, nieuw engagement nog wel zoals het vaak wordt genoemd. Kunstenaars laten weer van zich horen, het is weer tijd voor maatschappelijke betrokkenheid. Maar was dat er dan niet meer? Wat is hier zo nieuw aan? Wat wordt er precies mee bedoeld, gaan de kunstenaars soms weer net als in de jaren zestig samen met de intellectuelen proberen om de wereld te verbeteren?” (uit: Inleiding)

 

Hiske Zomer, doctoraalscriptie, communicatie –en informatiewetenschappen, Specialisatie kunstbeleid -en management, Universiteit van Utrecht, 2006

 

http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2006-0324-083509/Engagementenoverdegrens.pdf